MBBS/MS/MRCS Ed/MRCG
Ostatnia aktualizacja 14 sierpień 2023Malaria, nazywana inaczej zimnicą jest ostrą, przewlekłą chorobą, przenoszona przez samice komara. Chorobę wywołuje jednokomórkowy pierwotniak z rodzaju Plasmodium ( P. falciparum, P. malariae, P. ovale lub P. vivax.). Po ukąszeniu przez zainfekowanego komara, zarodziec wnika do krwi człowieka, skąd jest transportowany do wątroby. Choroba rozwija się zazwyczaj w czasie 7-30 dni od ugryzienia i objawia się między innymi wysoką gorączką, mdłościami, wymiotami,biegunką, swędzeniem skóry, brakiem łaknienia.
Malaria jest chorobą tropikalną, występującą w około 100 krajach świata. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań i jest śmiertelnie niebezpieczna. Dlatego też wszystkim osobom podróżującym do rejonów występowania tego schorzenia zaleca się leczenie profilaktyczne. Natomiast w przypadku zarażenia chorobą, konieczna jest natychmiastowa pomoc specjalisty i rozpoczęcie terapii.
Zimnica obecna jest w ponad 100 krajach klimatu tropikalnego oraz subtropikalnego. Każdego roku z powodu tej choroby na świecie umiera 1 - 3 mln ludzi i notuje się 300 - 500 mln nowych zachorowań. Terytorium endemicznego występowania malarii obejmuje przede wszystkim kraje Afryki Subsaharyjskiej, Azji Południowo - Wschodniej, Ameryki Południowej oraz wysp Oceanu Spokojnego. Tereny te są zamieszkiwane przez 3,4 miliarda osób, spośród których najbardziej narażone na zakażenie są kobiety w ciąży i dzieci do 5. roku życia. Największe prawdopodobieństwo transmisji chorobotwórczego pierwotniaka przypada pod koniec pory deszczowej, z kolei najwyższa aktywność komarów widliszków pojawia się w okresie od zachodu do wschodu słońca.
Do zachorowania dochodzi również u osób przebywających tymczasowo w strefie narażenia. Wśród nich znajdują się: turyści, wolontariusze biorący udział w akcjach humanitarnych, żołnierze, misjonarze, personel medyczny oraz podróżnicy.
Malaria występuje powszechnie w wielu krajach, szczególnie w tropikalnych regionach Azji, Afryki oraz Ameryki Łacińskiej. Kontynentem najbardziej dotkniętym malarią jest Afryka. To z niej pochodzi aż 80% przypadków zakażenia, dlatego niezwykle istotna jest odpowiednia profilaktyka przed podróżą do tej części świata.
Pojedyncze przypadki malarii spotykane są niestety również w innych częściach świata. Związane to jest z możliwością przeżycia komarów w samolotach lecących z rejonów endemicznych malarii oraz z tym, że coraz częściej podróżujemy: możliwy jest wtedy powrót do domu w stanie zakażenia.
Malaria jest schorzeniem o etiologii pasożytniczej, wywołanym przez pięć gatunków pierwotniaków:
Klasycznie, do zakażenia dochodzi w następstwie ukłucia przez zainfekowane samice komara z rodzaju Anopheles, które jednocześnie są żywicielem ostatecznym pierwotniaka.
Do rzadkich sposobów transmisji pasożyta należą: przetoczenie zainfekowanej krwi, szczególnie na obszarach endemicznych, używanie zanieczyszczonych igieł i/lub strzykawek, kontakt z krwią osoby chorej, a także zakażenia laboratoryjne oraz wertykalne.
W ślinie samicy komara z rodzaju Anopheles, znajdują się sporozoity, czyli wrzecionowate formy zarodźca, które po wniknięciu do organizmu człowieka wraz z prądem krwi dostają się do wątroby, a następnie atakują jej komórki, zwane hepatocytami. W narządzie tym powstaje nowa postać pierwotniaka - schizont i rozpoczyna się faza rozmnażania bezpłciowego, określana również jako wątrobowa lub pozakrwinkowa. Efektem wielokrotnych podziałów są merozoity, posiadające zdolność zainfekowania erytrocytów.
Wskutek namnażania się pasożytów czerwone ciałka krwi ulegają rozpadowi, a zawarte w nich formy potomne zostają uwalniane i zakażają kolejne krwinki. W miarę upływu czasu dochodzi do powstania gametocytów - form inwazyjnych dla wspomnianych wyżej komarów, które ssąc krew ulegają zarażeniu. W ich organizmie następnie zachodzi płciowa faza rozmnażania pasożyta. Jej efektem są sporozoity, które przemieszczając się do gruczołów ślinowych owada, mogą zostać wprowadzone z jego śliną do krwi kolejnego człowieka.
Okres wylęgania wynosi średnio 12 dni. W początkowym okresie choroby u pacjentów występują bóle głowy, stawów i mięśni, osłabienie, złe samopoczucie oraz narastający niepokój. W wyniku rozpadu krwinek czerwonych pojawiają się napady gorączki malarycznej, gdzie wyróżnia się następujące fazy:
Wśród innych symptomów malarii znajdują się również: nudności, wymioty, biegunka, świąd skóry oraz utrata łaknienia. W badaniu przedmiotowym stwierdza się zwykle powiększenie wątroby, śledziony, żółtaczkę i ciemne zabarwienie moczu. Ciężki przebieg choroby obserwuje się u małych dzieci, kobiet ciężarnych, osób odwodnionych oraz niedożywionych.
Wczesne wdrożenie leczenia jest o tyle istotne, że malaria grozi wystąpieniem groźnych komplikacji, z ryzykiem zgonu włącznie. Zajęte mogą zostać rozmaite narządy. W przypadku płuc skutkiem może być ich obrzęk, objęcie chorobą mózgu powoduje zmianę zachowania, utraty przytomności, śpiączkę. Nadmierny rozpad erytrocytów skutkuje uwalnianiem dużych ilości hemoglobiny, która to w tym przypadku powodować może uszkodzenie nerek, prowadzące nawet do ich niewydolności.
Istnieje niestety możliwość przeniesienia choroby z matki na rozwijający się w jej macicy płód. Sytuacja taka grozi porodem przedwczesnym oraz urodzeniem dziecka ze zbyt niską masą urodzeniową.
Przed wyjazdem do krajów, gdzie występuje malaria, warto zastosować kilka sposobów, które pozwolą uchronić się przed zachorowaniem. Wśród metod niefarmakologicznych wyróżnia się:
Innym, skutecznym sposobem zapobiegania rozwojowi malarii jest chemioprofilaktyka, co oznacza profilaktyczne stosowanie leków przeciwmalarycznych w małych dawkach, pamiętając, że jego przyjmowanie powinno rozpocząć się przed wyjazdem do krajów tropikalnych, stosowane przez cały okres pobytu i kontynuowane jeszcze kilka dni po powrocie. Przy wyborze właściwego preparatu należy wziąć pod uwagę:
Jednym z najczęściej rekomendowanych leków profilaktycznych jest Malarone.
Innymi środkami do chemioprofilaktyki są: chlorochina, proguanil, meflokina, atowakawon z proguanilem oraz doksycyklina. Warto w tym miejscu wspomnieć, że tego typu działania nie zapobiegają całkowicie przed zachorowaniem, ale pozwalają uniknąć ciężkiego przebiegu choroby oraz niebezpiecznych dla życia i zdrowia powikłań.
W postępowaniu diagnostycznym istotną rolę odgrywa szczegółowo zebrany wywiad z pacjentem, dotyczący podróży do krajów endemicznego występowania malarii. Potwierdzenie schorzenia uzyskuje się na podstawie wykonanych badań laboratoryjnych. Podstawową metodą diagnostyczną jest badanie mikroskopowe preparatów krwi włośniczkowej, barwionych metodą Giemzy, które pozwala zidentyfikować gatunek zarodźca oraz pokazuje stopień nasilenia inwazji pierwotniaków. W wielu szpitalach, wykorzystuje się również tzw. szybkie testy malaryczne, wykrywające specyficzne antygeny Plasmodium.
W sytuacjach wątpliwych, rozstrzygające jest badanie metodą PCR (polimerazowa reakcja łańcuchowa), umożliwiające wykrycie choroby przy niewielkiej parazytemii. Warto również wspomnieć, że w przebiegu opisywanego schorzenia obserwuje się małopłytkowość, obniżenie liczby leukocytów, niedokrwistość oraz wzrost poziomu dehydrogenazy mleczanowej (LDH), aktywności enzymów wątrobowych i stężenia bilirubiny.
Podstawową metodą leczenia opisywanej jednostki chorobowej jest farmakoterapia przy pomocy leków antymalarycznych, takich jak na przykład Malarone.
Niezwykle istotną rzeczą jest podjęcie leczenia profilaktycznego jeszcze przed podróżą do regionów, gdzie występuje zagrożenie malarią. Zaleca się także stosowanie środków ochronnych przeciw komarom, takich jak płyny i kremy. Należy również pamiętać, że choroba może wystąpić nawet do miesiąca po infekcji, dlatego środki zapobiegawcze powinny być stosowane nawet po powrocie z podróży.
Skuteczne postępowanie terapeutyczne często wymaga połączenia kilku farmaceutyków o różnym mechanizmie działania, najlepiej po wcześniejszym określeniu wrażliwości pasożyta. W przypadku niepowikłanej malarii stosuje się kombinacje następujących preparatów:
Jeśli do rozwoju malarii doszło na skutek zakażenia Plasmodium vivax podstawowym schematem leczenia jest chlorochina w połączeniu z prymarchiną, która niszczy formy pasożyta znajdujące się w tkankach, zapobiegając tym samym nawrotom choroby. W podobny sposób może być leczona malaria wywołana przez Plasmodium ovale oraz Plasmodium malariae.
Jeśli u podłoża choroby leży Plasmodium falciparium, najbardziej skutecznym farmaceutykiem jest chinina, początkowo stosowana dożylnie, a potem w postaci doustnej. Pacjenci z ciężką postacią malarii od samego początku terapii powinni pozostawać pod opieką oddziałów intensywnej opieki medycznej. Lekiem z wyboru w takiej sytuacji jest artesunate lub arthemeter.
U wielu pacjentów z malarią w trakcie terapii niejednokrotnie konieczne jest włączenie leczenia wspomagającego, pod postacią:
Warto nadmienić, że osoby mieszkające na co dzień w regionach świata wolnych od malarii, u których do zakażenia doszło w miejscu jej endemicznego występowania, powinny być traktowane oraz leczone jak pacjenci z ciężką postacią choroby. Wynika to z faktu, że układ odpornościowy tych osób wcześniej nie miał do czynienia z tego typu przeciwnikiem i nie jest w stanie wytworzyć właściwej odpowiedzi immunologicznej, jak przypadku ludzi na stałe zamieszkujących miejsca objęte malarią.
W 121doc dostępny jest lek na malarię - Malarone. Przed złożeniem zamówienia należy odbyć konsultację lekarską polegającą na wypełnieniu formularza medycznego, w którym pacjent zostanie poproszony o udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące jego stanu zdrowia. Następnie kwestionariusz zostanie przekazany jednemu ze współpracujących z 121doc lekarzy. Po dokładnym przeanalizowaniu zawartych w nim informacji, specjalista oceni, czy dany lek jest bezpieczny dla zdrowia pacjenta. Jeśli nie stwierdzi on żadnych przeciwwskazań do stosowania leku, wypisze receptę oraz przekaże ją farmaceucie, który przygotuje lek do wysyłki. .
Środek zostanie wysłany ekspresową usługą kuriera UPS i dostarczony pod wskazany adres w ciągu 24 - 48 godzin. Konsultacja lekarska, wystawienie recepty oraz przesyłka leku są bezpłatne.
Cena leków na malarię, pojawi się po przejściu na stronę leku. Podana kwota dotyczy całej usługi medycznej: konsultacji z lekarzem, wystawienia recepty oraz ekspresowej dostawy leku. W 121doc nie ma żadnych ukrytych kosztów - ostateczna kwota za zamówienie widoczna jest na stronie leku
Leki na malarię to silnie działające środki, które dostępne są jedynie z przepisu lekarza. Specjalista musi ocenić, czy nie zachodzą przeciwwskazania do ich stosowania. Nie ma więc możliwości zakupu leków na malarię bez recepty. Osoby, które wyjeżdżają do krajów, w których jest wysokie ryzyko zarażenia malarią, mogą skorzystać z usług kliniki 121doc. Nasz lekarz, na podstawie internetowej konsultacji medycznej, ma możliwość wypisania recepty na lek na malarię.
Doxycycline to antybiotyk zapobiegający malarii. Podczas przyjmowania tego leku nie należy spożywać alkoholu.
Zacznij przyjmować lek dwa dni przed wyjazdem i kontynuuj kurację do 28 dnia po powrocie.
Nasz formularz konsultacji medycznej zawiera pytania ogólne na temat Twojego zdrowia (np. ciśnienie krwi, obecne i przebyte choroby), a także pytania szczegółowe dotyczące zamawianego leku. W formularzu poprosimy również o dane osobiste potrzebne do zrealizowania płatności oraz dostawy.
Wszystkie zadane pytania są niezbędne do przepisania leku.Twoje dane i odpowiedzi nie zostaną udostępnione osobom trzecim. Dostęp do Twoich danych medycznych mają wyłącznie nasi lekarze.