MRCGP DFSRH DPD DRCOG
Ostatnia aktualizacja 16 czerwiec 2022Tabletki antykoncepcyjne dzielą się na jednoskładnikowe (tzw. minipigułki) oraz dwuskładnikowe zawierające dwa syntetyczne hormony. Ponadto wśród dwuskładnikowych środków wyróżniamy preparaty jednofazowe i wielofazowe.
Zawierają dwie substancje aktywne - syntetyczne wersje naturalnie występujących w organizmie kobiety hormonów (estrogenu i progestagenu). Tabletki dwuskładnikowe są jedną z najpowszechniejszych form antykoncepcji - ten rodzaj pigułek stosowany jest przez około 80% kobiet zabezpieczających się za pomocną metod hormonalnych. Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne są jednym z najskuteczniejszych środków stosowanych w celu zapobiegania niechcianej ciąży - poprawne stosowanie pigułek zapewnia niemal 100% ochronę przed zapłodnieniem. Przykładami tabletek dwuskładnikowych są m.in. Yasmin , Zoely, Microgynon, Marvelon, Harmonet czy Yaz.
Ponadto wśród tabletek dwuskładnikowych wyróżniamy preparaty:
Tabletki dwuskładniowe, powszechnie zwane minipigułkami, zawierają tylko jeden składnik aktywny - syntetyczny odpowiednik progestagenu. Ten rodzaj antykoncepcji jest zalecany kobietom nadwrażliwym na działanie estrogenu. Minipigułki mogą być bezpiecznie stosowane przez kobiety powyżej 35 roku życia, które palą papierosy oraz matki karmiące piersią. Tabletki zażywa się przez pełne 28 dni cyklu bez robienia przerw pomiędzy opakowaniami. Przykładami tabletek jednoskładnikowych są: Noriday i Cerazette.
Wybór tabletek antykoncepcyjnych nie jest łatwy i zawsze musi przebiegać w oparciu o indywidualne cechy każdej pacjentki. Hormonalną metodę antykoncepcji zawsze zaleca się najpierw skonsultować z lekarzem, niemniej jednak nawet najlepszy specjalista nie jest w stanie przewidzieć w jaki sposób dana kobieta zareaguje na syntetyczne hormony. Dlatego też wybór tabletek bardzo często oparty jest na metodzie prób i błędów. Lekarz przepisuje jakiś środek i w zależności od samopoczucia pacjentki i ewentualnych objawów niepożądanych, po kilku tygodniach stosowania środka, może wymienić go na inny. Czasem konieczne jest podjęcie kilku prób, zanim kobieta znajdzie tabletki, które nie będą wywoływać żadnych skutków ubocznych.
Pamiętaj – nie ma tabletek, które byłyby dobre dla wszystkich kobiet. Nie ma także dobrych, ani złych tabletek. Nasze organizmy różnią się, dlatego, aby każda kobieta mogła znaleźć coś dla siebie, wybór antykoncepcyjnych środków hormonalnych jest tak zróżnicowany. Nie powinnaś więc decydować się na jakieś tabletki, dlatego że zostały ci polecone przez koleżankę lub siostrę. To co jest dobre dla niej, może szkodzić twojemu organizmowi. I odwrotnie: tabletki, po których twoja koleżanka czuła się źle, mogą okazać się idealne dla ciebie.
Przed wyborem metody antykoncepcji warto zadać sobie kilka pytań, które ułatwią podjęcie decyzji i pozwolą odnaleźć najodpowiedniejszy środek. Zastanów się nad odpowiedziami na poniższe pytania.
Kobietom, które dopiero zamierzają rozpocząć stosowanie antykoncepcji hormonalnej, specjaliści polecają zazwyczaj dwuskładnikową, jednofazową antykoncepcje o niewielkim stężeniu hormonów. Takie tabletki są równie skuteczne, co te zawierające wyższą dawkę hormonów. Pozwalają one natomiast przyzwyczaić się organizmowi do syntetycznych hormonów, nie powodując przy tym zazwyczaj takich niedogodności jak ból głowy, czy zatrzymanie wody w organizmie. Przykładem tabletek o niskim stężeniu hormonów jest Eloine (Yaz).
Kobiety, które stosowały już antykoncepcję, ale odczuwały nieprzyjemne działania niepożądane powinny poprosić lekarza o zmianę tabletek. Plamienie, tkliwość piersi, obniżenie libido, suchość pochwy, czy ból miednicy występują często przy tabletkach zawierających hormony w niskim stężeniu. Jeśli po kilku tygodniach stosowania tabletek wciąż doświadczasz takich symptomów, lekarz może przepisać ci pigułki zawierające większą dawkę hormonów.
Skutki uboczne takie jak ból głowy czy zatrzymanie wody w organizmie, mogą natomiast pojawić się z powodu zbyt wysokiej dawki hormonów. W takim wypadku wskazane może być przyjęcie tabletek o niższym stężeniu hormonów.
Problemy dermatologiczne, takie jak trądzik, mogą być spowodowane zbyt dużą ilością męskich hormonów płciowych w organizmie. Jeżeli na twarzy, plecach i dekolcie pojawiają ci się wypryski, skuteczną metodą przeciwdziałania może okazać się przyjęcie tabletek antykoncepcyjnych, które blokują działanie testosteronu w skórze. Przykładem takich pigułek jest Dianette. Na trądzik mogą pomóc również między innymi: Cilest, Marvelon, Yasmin i Brevinor.
Endometrioza to choroba objawiająca się przerostem błony śluzowej macicy poza jamę macicy. Kobietom chorującym na to schorzenie ginekolodzy często zalecają stosowanie tabletek antykoncepcyjnych takich jak: Marvelon, Microgynon, Cilest, czy Femodene.
Zespół policystycznych jajników to endokrynologiczna choroba, na skutek której dochodzi do nadprodukcji androgenów (męskich hormonów płciowych) przez jajniki. Zbyt duża ilość androgenów w kobiecym organizmie może objawiać się między innymi zaburzeniami miesiączkowania, niepłodnością, nadmiernym owłosieniem twarzy i ciała oraz otyłością. Jeżeli ginekolog zdiagnozował u ciebie tę chorobę, wskazane może być przyjmowanie antykoncepcji doustnej np. tabletek Dianette lub Yasmin.
Wiele kobiet, zwłaszcza tych, które nie rodziły dzieci, zmaga się z bolesnymi miesiączkami, obfitym krwawieniem i silnym napięciem przedmiesiączkowym. W takim wypadku zalecane jest przyjęcie tabletek zawierających hormony, które mogą złagodzić te dolegliwości np. Marvelon, Brevinor, Yasmin, Qlaira, Novynette lub Cilest.
Hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie twarzy i ciała u kobiet, spowodowany jest nadprodukcją androgenów (męskich hormonów płciowych). Jeśli masz problem z widocznymi włoskami na twarzy, podbrzuszu, plecach lub klatce piersiowej, ginekolog może doradzić ci przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych regulujących działanie androgenów np. Dianette, Marvelon lub Yasmin. Mogą one być także wskazane w leczeniu łysienia typu męskiego.
Przyjmowanie dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych może prowadzić do zwiększonego ryzyka wystąpienia zakrzepicy. Prawdopodobieństwo tej choroby rośnie u kobiet palących papierosy. Dlatego też kobietom przyjmującym antykoncepcję hormonalną szczególnie odradza się palenie. Jeżeli jednak nie umiesz lub nie chcesz zerwać z nałogiem, powinnaś przyjmować pigułki zawierające jedynie progesteron. Są one uznawane za znacznie bezpieczniejsze dla kobiet narażonych na zakrzepicę (czyli m.in. palaczek po 35 roku życia). Do tak zwanych minipigułek, zawierających jedynie progesteron, należą między innymi Cerazette i Noriday.
Kobiety karmiące piersią nie powinny przyjmować dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych, bowiem zawarty w nich syntetyczny estrogen może przeniknąć do mleka matki i negatywnie wpłynąć na zdrowie dziecka. Dlatego karmiące matki, powinny przyjmować minipigułki zawierające jedynie progesteron np. Cerazette lub Noriday.
Przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej wymaga dużej dokładności i skrupulatności. Pominięcie tabletek, zwłaszcza podczas owulacji, może doprowadzić do niechcianej ciąży. Dotyczy to w szczególnym stopniu progesteronowych minipigułek, przy których spóźnienie z zażyciem tabletki dłuższe niż 3 godziny, może zmniejszyć ich skuteczność antykoncepcyjną (w przypadku dwuskładnikowych tabletek czas ten wynosi ok. 12 godzin).
Jeżeli więc masz problem z pamiętaniem o regularnym przyjmowaniu pigułek, rozwiązaniem dla ciebie mogą być plastry antykoncepcyjne, które zmienia się raz w tygodniu lub krążki dopochwowe wymieniane raz na miesiąc.
Jeżeli przyjmujesz na stałe jakieś leki (także ziołowe i te wydawane bez recepty) poinformuj o tym fakcie swojego lekarza. Niektóre leki i zioła mogą obniżać skuteczność działania antykoncepcji hormonalnej. Lekarz pomoże ci dobrać metodę antykoncepcji, która nie będzie kolidować z twoim leczeniem.
Na dobór metody antykoncepcji wpływ ma także wiek. Młodym kobietom lekarza zalecają przyjmowanie hormonów w niewielkiej dawce, takich jak np. Eloine (Yaz). Takie tabletki polecane są także kobietom, które wchodzą w okres menopauzy (ale jedynie jeśli mają prawidłową krzepliwość krwi i poziom cukru). Tabletki te mogą bowiem pomóc zmniejszać jej objawy takie jak wahania nastroju i uderzenia gorąca (kobiety, które przechodzą menopauzę powinny stosować antykoncepcję – w ciążę można zajść nawet 2 lata po tym jak ustąpiły miesiączki).
Wysoka skuteczność w
zapobieganiu ciąży
Obniżone ryzyko
niektórych chorób
Pozytywny wpływ
na cykl menstruacyjny
Poprawa wyglądu
Główną zaletą pigułek antykoncepcyjnych jest niemal 100% skuteczność w zapobieganiu ciąży. Oznacza to, że na 100 kobiet prawidłowo stosujących tabletki przez okres roku, prawdopodobnie żadna z nich nie zajdzie w ciążę. Ryzyko zapłodnienia nigdy nie zostaje jednak całkowicie wyeliminowane, gdyż żadna metoda nie gwarantuje 100% skuteczności.
Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych wiążę się z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. Pigułki wywołują zazwyczaj jedynie niegroźne działania niepożądane, takie jak bóle głowy, mdłości, obniżenie zainteresowania seksem lub pogorszenie stanu cery. Zwykle objawy te są krótkotrwałe i ustępują samoistnie, gdy organizm przyzwyczai się do dawek hormonów. Jeśli działania niepożądane przybiorą intensywną lub długotrwałą formę, należy zgłosić się do lekarza. W takiej sytuacji specjalista może zalecić zmianę pigułek na inne lub całkowicie odradzić dalsze stosowanie antykoncepcji hormonalnej.
W niektórych przypadkach tabletki antykoncepcyjne mogą doprowadzić do wystąpienia poważniejszych dolegliwości. Długotrwałe stosowanie pigułek zwiększa ryzyko zachorowania na zakrzepicę oraz raka piersi. Z tego powodu kobiety zażywające antykoncepcję hormonalną powinny być poddawane regularnym badaniom ginekologicznym.
Tabletki antykoncepcyjne są jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży - ich efektywność wynosi niemal 100%. Należy jednak pamiętać, że tak dobre rezultaty uzyskiwane są jedynie wtedy, gdy tabletki przyjmowane są zgodnie z zaleceniami producenta. Błędne stosowanie pigułek antykoncepcyjnych może drastycznie obniżyć ich skuteczność. O czym warto zatem pamiętać, aby uniknąć pomyłek?
Życie w pośpiechu, roztargnienie, zła organizacja czasu - niezależnie od powodu pominięcie pigułki jest najczęstszym błędem popełnianym podczas stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej. Nieregularne zażywanie tabletek może znacząco obniżyć ich skuteczności. Największe ryzyko zajścia w ciążę występuje wtedy, gdy pominięta została pierwsza pigułka z nowego blistra.
Niezażyta tabletka powinna zostać przyjęta, gdy tylko pacjentka uświadomi sobie popełnienie błędu. Przy ponad 12 - godzinnym opóźnieniu może to oznaczać konieczność przyjęcia dwóch tabletek tego samego dnia.
W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości w stosowaniu doustnej antykoncepcji, przez następnych kilka dni warto dodatkowo zabezpieczać się za pomocą prezerwatywy.
Najlepsze rezultaty uzyskiwane są wtedy, gdy pigułki antykoncepcyjne przyjmowane są o stałej porze. Szczególnie rygorystyczne zasady dotyczą stosowania minipigułek (czyli tabletek zawierających tylko progestagen). Aby uzyskać odpowiednią ilość progestagenu we krwi, konieczne jest bardzo regularne uzupełnianie jego dawek. W przypadku minipigułek nawet kilkugodzinne opóźnienie może wpłynąć na obniżenie ich skuteczności.
Do osłabienia skuteczności pigułek antykoncepcyjnych może dojść w wyniku zażywania leków antywirusowych, środków przeciwbólowych, antydepresantów czy preparatów przeciwgrzybiczych.
Skuteczność tabletek może zostać także osłabiona przez antybiotyki. Ostrożność należy zachować zwłaszcza podczas stosowania:
Wpływ na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych może mieć również paracetamol, (jeżeli przekroczona zostanie zalecana dawka 3 g na dobę) oraz witamina C (jeśli w ciągu doby zostanie przyjęta dawka przekraczająca 1000 mg)
Działanie antykoncepcji hormonalnej może zostać także zredukowane w przypadku połączenia tabletek z lekami przeciwdepresyjnymi oraz dostępnymi bez recepty preparatami łagodzącymi stany obniżonego nastroju. O dodatkowe zabezpieczenie przed ciążą powinny zadbać także osoby w trakcie kuracji przeciwgrzybiczej, leczenia padaczki czy zaburzeń snu. Podjęcie wzmożonych środków ostrożności zalecane jest zwłaszcza w przypadku zażywania:
Udając się do lekarza należy zawsze poinformować go o stosowanej antykoncepcji hormonalnej.
Wpływ na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych mają również preparaty pochodzenia naturalnego, w szczególności te stosowane w przypadku biegunek i chorób wątroby.
Negatywny wpływ na działanie antykoncepcji hormonalnej mogą mieć przede wszystkim herbaty oraz preparaty zawierające wyciąg z dziurawca, który zwiększając wydajność pracy wątroby przyspiesza rozkład i wydalanie leków z organizmu. Działanie dziurawca może utrzymać się nawet do 14 dni od zakończenia stosowania zawierających go preparatów.
Po dodatkowe zabezpieczenie przed ciążą powinny sięgnąć również kobiety, które w celu wyleczenia biegunki stosowały węgiel leczniczy - utrudnia on wchłanianie hormonów przyjmowanych doustnie. Węgiel nie obniża skuteczności pigułek antykoncepcyjnych, jeżeli zostanie przyjęty co najmniej 4 godziny przed lub po zażyciu tabletki.
Obniżenie skuteczności tabletek antykoncepcyjnych jest obserwowane także u kobiet stosujących preparaty odchudzające, głównie te zawierające chrom. Działanie chromu opiera się na obniżeniu wchłaniania wszelkich przyjmowanych doustnie środków - w tym hormonów. Należy pamiętać, że pomiędzy zażyciem tabletek antykoncepcyjnych i środków zawierających chrom powinien zostać zachowany przynajmniej 4 godzinny odstęp czasowy.
Aby środki antykoncepcyjne mogły zadziałać, muszą one zostać wchłonięte do krwi. W przypadku wystąpienia wymiotów lub nasilonej biegunki (szczególnie w krótkim czasie od zażycia leku) preparat może nie mieć szansy przedostać się do krwiobiegu. W takiej sytuacji należy zażyć kolejną pigułkę tak szybko jak tylko możliwe - tabletkę zaleca się jednak przyjąć dopiero wtedy, gdy wymioty i biegunka ustąpią.
Choroby zapalne jelit, takie jak wrzodziejące zapalenie okrężnicy lub choroba Crohna mogą negatywnie wpłynąć na proces wchłaniania leków, w tym pigułek antykoncepcyjnych. Z tego powodu kobietom cierpiącym na tego rodzaju zaburzenia z reguły odradza się stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej.
Tabletki antykoncepcyjne są nieodpowiednie dla kobiet cierpiących na zakrzepicę, nadciśnienie, schorzenia kardiologiczne, poważne migreny, raka piersi, choroby pęcherzyka żółciowego, problemy z wątrobą lub cukrzycę. Ta forma antykoncepcji nie powinna być także stosowana przez palaczki powyżej 35 roku życia, kobiety w ciąży oraz pacjentki z dużą nadwagą. Podczas konsultacji lekarskiej należy powiadomić specjalistę o wszystkich zażywanych lekach, gdyż niektóre z nich mogą wpływać na działanie pigułek. Szczególną ostrożność zaleca się zachować w przypadku stosowania takich środków jak: antybiotyki, dziurawiec zwyczajny, a także farmaceutyki stosowane w leczeniu epilepsji oraz HIV.
Tabletki antykoncepcyjne wydawane są jedynie z przepisu lekarza. Ich zakup i wybór zawsze powinien być konsultowany ze specjalistą. Jednak dzięki usłudze konsultacji medycznej online w klinice 121doc możesz zamówić tabletki bez konieczności wizyty w gabinecie ginekologicznym. Współpracujący z nami lekarz, na podstawie wypełnionego przez Ciebie formularza, oceni czy możesz bezpiecznie stosować tabletki. Jeśli nie stwierdzi żadnych przeciwwskazań wystawi receptę, którą następnie zrealizujemy w aptece.
Tabletki antykoncepcyjne są dostępne do kupienia w 121doc. Zakup leków w naszej klinice internetowej jest bardzo bezpieczny. Na pierwszym etapie procesu zamawiania pacjentka proszona jest o uzupełnienie krótkiego formularza medycznego, w którym udziela odpowiedzi na pytania dotyczące jej stanu zdrowia. Informacje zawarte w kwestionariuszu zostaną uważnie przeanalizowane przez współpracującego z 121doc lekarza. Na ich podstawie podejmie on decyzję o przepisaniu środka. Recepta na tabletki antykoncepcyjne zostanie wystawiona tylko wtedy, jeśli lekarz nie stwierdzi żadnych przeciwwskazań ich stosowania. W takiej sytuacji środek zostanie wysłany i dostarczony pod wskazany adres w ciągu 24 lub 48 godzin. Wszystkie leki wysyłane są prosto z licencjonowanej apteki znajdującej się w Londynie.
Nasz formularz konsultacji medycznej zawiera pytania ogólne na temat Twojego zdrowia (np. ciśnienie krwi, obecne i przebyte choroby), a także pytania szczegółowe dotyczące zamawianego leku. W formularzu poprosimy również o dane osobiste potrzebne do zrealizowania płatności oraz dostawy.
Wszystkie zadane pytania są niezbędne do przepisania leku.Twoje dane i odpowiedzi nie zostaną udostępnione osobom trzecim. Dostęp do Twoich danych medycznych mają wyłącznie nasi lekarze.